Những người đàn bà đổ bóng Đi Bên Lề Thôi

Có lẽ cuộc đời mỗi người đàn ông chúng ta đều vương mang ba bóng hình đàn bà: Mẹ/Vợ/Tình nhân, Lê Phong Quan cũng không thoát khỏi phương trình duyên nợ nầy. Sở dĩ gọi là duyên nợ vì trong trùng trùng muôn kiếp chỉ cần chạm vào nhau đã là duyên, sống “trăm năm” bên nhau há chẳng phải là nợ sao?

Hình bóng đầu tiên, người bạn hiền lành Lê Phong Quan luôn nhắc về mẹ, luôn nhớ về hình bóng mẫu từ trong tâm tưởng dù bây giờ đã khuất xa:

…Mỗi khi về bến sông nầy

Đò ngang xuôi ngược bóng mây tôi tìm

Lắng trong tiếng mẹ ru êm

Câu ca dao cũ bên thềm vọng đưa

Nắng chiều thơm ngát luống dưa

Tôi ôm bóng mẹ gió đưa về trời

(Ầu ơ ru lại ầu ơ)

Lê Phong Quan ôm bóng mẹ như ôm lời ru trong máu thịt đi theo cả cuộc đời, để mỗi khi đón giao thừa thắp cho mẹ nén tâm hương, nhìn làn khói bạc tỏa trên mái tóc mình mà ngậm ngùi tưởng nhớ:

…Khói bay cho tóc thêm sợi bạc

Tưởng bóng mẹ về trong khói sương

(Cánh thiệp bóng mây)

…Soi gương tóc bạc màu sương trắng

Trắng cả thời gian, trắng ngậm ngùi

(Mùng một trắng)

Bóng đổ thứ hai, người mà duyên phận đã khiến một gã khách hành lãng du như Lê Phong Quan phải dừng chân, tự chất vấn và tự trả lời câu hỏi đâu là Thiên đàng?

Anh đã có thể trả lời em về câu hỏi Thiên đàng

Thiên đàng không có thật, chỉ Tình yêu là có thật

Thiên đàng trong đời chính là mỗi bước em qua

(Thiên đàng là mỗi bước em qua)

Để rồi khi sống bên nhau, quen hơi quen tiếng, chợt nhận ra những điều bình thường chính là hạnh phúc giản dị vô cùng:

…Hạnh phúc là

Vắng nhà vài hôm sao thấy xa lâu quá

Nghe chỗ nằm trăn trở thiếu hơi quen

(Hạnh phúc giản dị quá đi)

Cũng như khi trên đầu tóc đã thêm sợi bạc, giấc ngủ nào cũng là chiêm bao, để một sớm mai nào choàng tỉnh dậy thấy mình vô cùng hạnh phúc khi trăm năm vẫn là một nửa bên mình:

…Sáng mai thức dậy

bỗng thấy mình thêm một tuổi

Bỗng thấy mình

còn một nửa trăm năm

Và choàng tay qua ôm lấy như tìm thấy lại hương xưa, rồi quấn mình trong chiếu chăn nồng nàn như thuở đó:

…Thoáng hương cũ về khỏa lặng chốn xa xăm

Ôi, hương bỗng lạ quấn tình trong cũng lạ!

(Thức dậy sớm mai)

Lê Phong Quan là như vậy, những con chữ trong câu thơ rất dễ gần, dễ hiểu, không vay mượn nhiều điển tích như nhiều người làm thơ. Tôi biết anh từ những đêm trại ngồi cùng nhau bên lửa dặm đường, câu chữ anh thốt ra cũng là những chia sẻ thật thà:

…Anh vẫn biết hai đứa mình yêu chưa đủ

Cánh phượng xưa lưu vào trang giấy cũ

Nên môi xa vẫn nhớ nụ hôn đầu

Nếu cuộc đời cho thêm phép nhiệm mầu

Anh vẫn xin mơ áo em chiều trắng phố

Để làm thơ ru nhau màu hạnh ngộ

Giữa vô thường lễ nghĩa chuyện hợp tan

(Về thương áo học trò)

Tuổi học trò, tình yêu tuổi mới lớn thật trinh nguyên. Những đêm trại về khuya bên lửa tàn, chỉ hai đứa ngồi bên nhau tay chạm tay, môi chạm môi và thật ngoan chỉ thế thôi, trong ngần và trong ngần:

…Anh nhớ ngày xưa bên lửa tàn

Bếp hồng vừa đủ má hồng phai

Tựa lưng, môi chạm vai run áo

Tay lựa lần tay ngoan thật ngoan

(Ngồi viết lại tuổi hoa bay)

Tình đầu xa nhau để rồi một ngày gặp lại nhau trên dốc cũ trường xưa, nhận ra nhau chỉ còn là bóng cũ nhạt nhoà. Trả lại “ngày xưa Hoàng thị”, trả lại áo trắng học trò chìm quên vào phiêu lãng:

…Em môi son cũ nhạt nhoà

Anh gom mây trắng trên tà áo thưa

Dốc chiều héo hắt buồn xưa

Se nghiêng hai nửa chìm đưa dấu tình

(Gặp lại)

Có lẽ theo tôi, trong tập thơ nầy cái bóng thứ ba mới chính là hồn thơ của Lê Phong Quan. Nếu như hai bóng đổ trước là Ân mẹ, Ơn em thì cái bóng thứ ba nầy mới vực dậy trong con người của bạn tôi một mạch sống yêu đời, hoà quyện cùng nắng mưa, gió mây, bụi trần và tỉnh thức.

Lê Phong Quan đi nhiều, thấy nhiều và va chạm duyên sinh cũng nhiều:

…Đố em biết được màu thương

Vàng phai dâu bể, vô thường nhân duyên

Đố em mây lạc truân chuyên

Nửa vui phiêu lãng, nửa phiền trăm năm

(Đố em)

Những cú chạm tình nhân, là điều không thể tránh khỏi trong cuộc đời của mỗi chúng sinh. Duyên là phận, phận cũng là do duyên, LPQ biết vậy nên khi tình đến anh cũng nhận ra và khi tình đi anh cũng xem như là mùa của trời đất đổi thay:

…Ta đem thơ bỏ trên rừng

Bỏ câu thương nhớ vào từng mùa xưa

Bỏ ngày lụy giọt nắng trưa

Bỏ trăm năm ngủ dấu đưa cuộc tình

(Bỏ quên)

Tình của LPQ cũng chính là thơ, bỏ thơ cũng là bỏ tình. Anh về lại rừng đốt lá soi kinh,  muốn gửi tình vào chốn thiền môn để mong giủ bỏ tình nhưng nào có được đâu?

…Còn ta kinh rớt ngoài hiên

Vì em kinh phụ, phụ thiên thu tình

(Tu chưa chín)

Đành phải gửi tình vào bóng nhật nguyệt, vì LPQ biết chỉ có nhật nguyệt mới là một “tàng kinh các” giữ thiên thu tình của những người yêu nhau.

… Về thôi,

Về thôi tàng nhật nguyệt

Nhặt chiếc lá vàng ghi dấu tiễn biệt nhau

(Chiều qua đồi Thiên An)

Nếu Hàn Mặc Tử ông đã từng thách đố “ai mua trăng tôi bán trăng cho” vì ông biết không ai mua nổi trăng. Còn LPQ gửi những cuộc tình của mình vào cả nhật lẫn nguyệt, phải chăng anh vẫn còn ray rứt muốn níu giữ những cuộc tình trong tâm tưởng để khi ngủ thì vẫn có trăng hiện diện, khi thức thì mặt trời vẫn chiếu rọi như chạm trổ vào chiếc bóng theo từng bước anh đi:

…Chiều qua, chiều qua đồi Thiên An

Bóng hoàng hôn tắt dần trên nền gạch cổ

Ta bước chậm nghe thu chiều chạm trổ

Khắc dấu tử sinh chùng lại trước cửa Không

(Chiều qua đồi Thiên An)

Để mãi mãi còn giữ trong nhau duyên tình hạnh ngộ, của một kiếp thế nhân ai cũng có tình đôi một thoáng, một thời vời vợi trăng sao:

…Đá vàng mòn, duyên kiếp sau

Tình đôi tôi gửi trăng sao mất rồi

(Mùa không nhau)

Đi bên lề thôi. Tôi không ngạc nhiên mà rất thú vị khi bạn tôi chọn tên đặt cho tập thơ nầy. Một hướng đạo sinh có lẽ thú nhất là được đi rừng, khám phá những tuyệt tác của thiên nhiên: cỏ cây, hoa lá, tiếng thác đổ suối reo, tiếng hót của chim chóc, tiếng gầm của muôn thú… Tất cả những hình ảnh, âm ba đó giống như cuộc đời của mỗi con người: có khi vui khi buồn, có lúc hoan lạc có lúc khổ đau, thăng trầm của cuộc sống… Đến một tuổi nào đó, LPQ cũng như các bạn ai cũng nhận ra rằng mình chỉ là người ở trọ trần gian:

…Câu kinh Bát Nhã vỡ oà

Tử sanh, sanh tử chỉ là trăng treo

(Đồi trăng Phương Bối)

Chúc cho tập thơ “Đi bên lề thôi” sẽ là một mùa gặt thành công của tác giả Lê Phong Quan, bạn tôi.

Sói Trầm Lặng
(Rừng Tùng Nguyên, Thu 2018)

Anh và tôi là bạn cùng thời sư phạm, cùng sinh hoạt phong trào Hướng đạo trước 1975, người ở Lâm Viên (Đà Lạt) kẻ ở Trấn Biên (Biên Hoà). Sau tháng 4/1975 anh đi dạy học một thời gian rồi sống thu mình lại như con ốc tách biệt với mọi người giữa rừng đồi, không dùng điện thoại di động, không xài email… Anh tránh gặp mọi người, bạn bè ít khi gặp được anh, họa hoằn lắm chỉ có đôi ba người bạn thân cố tri ở nước ngoài về và một mình tôi sống trong nước là anh gặp chỉ để cùng ngồi đốt lửa bên rừng, đàn hát và bàn chuyện phiếm thơ văn. Đó là tính cách của Sói Trầm Lặng, tên rừng Hướng đạo của anh ngày xưa và cũng chứa đựng nỗi buồn vời vợi từ khi vợ con anh bỏ mình trên sóng bạc trùng dương.

Tác giả Lê Phong Quan giới thiệu về Sói Trầm Lặng